بی باوه‌ڕی سیاسی ... ئەیوب ماوانی

دوازده‌ ساڵ حوكمی ئاكپارتی له‌به‌راییدا توركیای له‌ ده‌وڵه‌تێكی قه‌رزداره‌وه‌ كرده‌ ووڵاتێكی قه‌رز به‌خش، چه‌ندین پێشهات و ڕوداو بونه‌ فاكته‌ری تێخوێندنه‌وه‌ی فره‌ جیاواز بۆ ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌ (ئه‌وڕۆ-ئاسیایه‌) كه‌ ده‌كرێت له‌ئاینده‌دا ڕۆلێكی یه‌كجاركاریگه‌ر له‌داڕشتنه‌وه‌ی جوگرافیای ناوچه‌كه‌و سیاسه‌تی جیهاندا بگێڕێت. گرنگترین شت نه‌خاسمه‌ به‌لای دۆزی ڕه‌وای كورده‌وه‌ كرانه‌وه‌ دیموكراسیه‌كه‌ بوو كه‌ زۆر ئامانج و هیوای مه‌زنی له‌سه‌ر بنیات نرابوو به‌ڵام به‌هاره‌ دیموكراسیه‌كه‌ی ئاسیای بچوك ده‌ره‌نجامێكی قایل كه‌ری لی به‌ده‌رنه‌هات دڵی كێشه‌ مێژوویه‌كه‌ ئاوی چاره‌سه‌ری لی بخواته‌وه‌، ئه‌جنداوكاری ئه‌م حزبه‌ نه‌بووه‌ هێنانه‌دی دیفاكتۆی هه‌ر بی ئومێدیی یه‌ك كه‌له‌ پیاده‌ كردنی سیاسه‌تیكه‌سی یه‌كه‌می ئاكپارتیدا به‌رجه‌سته‌بوو. ئه‌ردۆگان له‌كۆی هه‌موو بویه‌ره‌كاندا كه‌سێتیه‌كی كاریگه‌ر بوو به‌ پێی سه‌رنجه‌ جیهانیه‌كان له‌قوتابخانه‌ی ئیخوانی و له‌سه‌ر ده‌ستی مامۆستاكه‌ی فتح الله‌ گوله‌ن وانه‌ی ئیداره‌دانی وه‌رگرتوه‌ تاگه‌یشته‌ به‌رزترین ترۆپكی حوكم و بڕیاردان له‌كه‌سێكی وه‌رزشوانه‌وه‌ بوو به‌مه‌ردومێك له‌ پێگه‌ی حاكمێكدا ڕه‌فزی كۆمه‌ڵه‌ مه‌سه‌لانێك بكات له‌گه‌ڵ قه‌ناعه‌ت و خواسته‌ شاراوه‌كانی خۆی نه‌یه‌نه‌وه‌، حزبی دادو گه‌شه‌پێدان له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان بردیه‌وه‌ عبدالله‌ گولی هاوڕێی تائه‌وكاته‌ سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌ڵبژێردراو بوو تارێكاره‌ قانونیه‌كان ده‌ریچه‌یان بۆ ئه‌ردۆگان كرده‌وه‌ پۆسته‌كه‌ی لی وه‌رگرێته‌وه‌، گول بووه‌ سه‌رۆك كۆمارێكی ته‌شریفاتی؟! له‌قۆناغی دووه‌مدا به‌هۆی ته‌عدیلی یاسا كه‌ زۆر شتی په‌یوه‌ست كرا به‌سه‌رۆكایه‌تی كۆمار، گول بۆجارێكی تریش خوردكرایه‌وه‌ تابه‌یه‌كجاری له‌ماڵه‌وه‌ هاوكاری چێشت لێنانی خێزانی كرد، داود ئۆغلۆی شالیاری ده‌ره‌وه‌ خودان كتێبی قوڵایی سیاسی وه‌رزی خۆش ویستنی نێوانیان تاو ئه‌و حه‌له‌ بڕیكرد كه‌ حه‌زی چاره‌سه‌ركردنی دیموكراتیانه‌ی كێشه‌ی كورد هه‌بوو ئه‌ویش له‌گه‌ڵ تێڕوانینی ئه‌ردۆگان بۆ بابه‌ته‌كه‌ گۆڕا ئه‌م كه‌سه‌ خۆپارێزه‌ ده‌ست له‌كاركێشانه‌وه‌ی له‌ژیان وكاری سیاسی پێشكه‌ش كرددووره‌ په‌رێز هه‌ڵوێستی نواند. له‌دیارترین به‌زمی كوده‌تاكه‌دا ده‌سه‌ڵاته‌ سوڵتانیه‌كه‌ی ئه‌ردۆگان وه‌ها ڕۆیشت به‌به‌رچاوی ئه‌وروپاو رۆژئاوا نزیك به‌سه‌دهه‌زار كه‌سی له‌ زیندان په‌ستا به‌گوێره‌ی قسه‌كانی خۆیشی له‌به‌رده‌وامیدایه‌؟ تێكڕای ناوه‌نده‌ ڕۆشنبیری و كۆمه‌ڵایه‌تی و جڤاكیه‌كان كه‌ توركیا هه‌میگاڤان فه‌خری به‌و ئازادیه‌ میدیای و ڕاده‌ربرینه‌وه‌ ده‌كرد ته‌نانه‌ت نه‌وه‌ك هه‌ر حزبه‌ كوردیه‌كان به‌ڵكو هاونه‌ته‌وه‌كه‌ی خۆیشی به‌ تۆمه‌تی كوده‌تاو تیرۆو ده‌ زیندان هاویشتوه‌ له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و خه‌وه‌ قوڵه‌ی به‌گشتی به‌سه‌ر دیموكراسیه‌ت دا هاتووه‌، ئه‌وه‌ی به‌ده‌نگی شه‌قام نوێنه‌رایه‌تی په‌رله‌مانی ده‌كرد به‌دیگای سه‌رۆك كۆماری ئه‌مڕۆ گورگێكه‌و له‌ پێستی مه‌ڕدایه‌ پێویسته‌ ڕۆژی لی نه‌بێته‌شه‌و لابدرێت، له‌م سه‌روه‌خته‌دا توركیا خراپترین په‌یوه‌ندی ئیقلیمی له‌گه‌ڵ ده‌وربه‌ره‌كه‌یدا هه‌یه‌ (گوله‌ن-كوده‌تا-تیرۆر) سێكوچكه‌ی ئه‌و چه‌كه‌ بڕنده‌ن كه‌ ئه‌ردۆگان و تیمه‌كه‌ی له‌حكومه‌ت ده‌یهاوێژنه‌ هه‌ر كه‌سێك به‌ربه‌ست بۆ ئاره‌زوه‌كانیان دابنێن، فڕۆكه‌ ڕوسیه‌كه‌ خرایه‌ خوار، فرۆكه‌وانی پاڵه‌وان به‌فه‌رمان ئه‌ركێكی نیشتمانی به‌جی گه‌یاندوه‌ كاتی هه‌ره‌شه‌ی روسیا گه‌یشته‌ مریشكه‌ ڕه‌شه‌ ده‌رحاڵ گیراو وتیان سه‌ربه‌رێكخراوی گوله‌نه‌، له‌نوێترین روداوی كوشتنی باڵیۆزی روسیا چلو هه‌شت كاتژمێر ڕه‌تینه‌كرد به‌ڕه‌سمی وتیان بكوژه‌كه‌ سه‌ر به‌گوله‌نه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی پاسه‌وانی خودی سه‌رك كۆماره‌و خه‌ڵاتیش كراوه‌. كرۆكی مه‌به‌ست لێره‌دا ئه‌و پرسیاره‌ هه‌نوكه‌یی یه‌ سه‌باره‌ت به‌ڕونكردنه‌وه‌و گوزارشته‌ فه‌رمیه‌كانی سه‌رۆكایه‌تی كۆمارو حكومه‌ت كه‌ چۆن باوه‌ڕ به‌و سیناریۆیانه‌ بكرێت؟ئایا ده‌وڵه‌ت و سیاسه‌كانی ده‌ره‌وه‌وناوه‌وه‌ ده‌بی هێنده‌ ده‌به‌نگ ونه‌زان بن بی لام وجیم باوه‌ڕی پێبكه‌ن؟گوله‌نیه‌كان له‌پشت ئه‌وشتانه‌وه‌بن، گوله‌نی داماو له‌ ئه‌مه‌ریكا و له‌ سێبه‌ردا ئیداره‌ی ئه‌و ووڵاته‌ بدات؟ ڕیواته‌كه‌ له‌گێڕانه‌وه‌دا قودسیه‌ت ببه‌خشێته‌ ڕاویه‌كه‌ چی بوترێت جگه‌ له‌ڕاستی هیچی ترنه‌بێت؟ پێده‌چێت پاروه‌ ئابوریه‌كه‌ تاڕاده‌یه‌ك بوبێته‌هۆكاری قه‌ناعه‌ت هێنان و بێده‌گی هه‌ڵبژاردن له‌لایه‌ن چه‌ند لایه‌نێك لی له‌ ناواخندا بیركردنه‌وه‌ به‌جۆرێكی دیكه‌یه‌. سیاسه‌تی ئه‌م پیاوه‌ له‌سوریا و رۆژهه‌ڵاتی ناوین داهاتوی توركیای خستۆته‌ گره‌وی بنیات نانه‌وه‌ی سوڵتانیه‌تێكی له‌ده‌ست چوو ده‌یه‌وێت هاوتای زلهێزه‌كانی جیهان بریارده‌ربێت نه‌وه‌ك جێبه‌جێكار، خه‌ریكه‌ له‌ ئابوریه‌كی به‌هێزه‌وه‌ بۆدابه‌زین و كه‌سادێكی مه‌ترسیدار هه‌نگاو ده‌نێت ڕۆژدوای ڕۆژ به‌های لیره‌ نزمترین پێوانه‌ تۆمارده‌كات، بۆ پێكهێنانی هاوپه‌یمانێتی خۆی و روسیاو ئێران سوپای سوریای ئازادی كرده‌ قوربانی له‌م ئه‌كاونته‌ سیاسیه‌دا ئه‌وه‌ی روسیا به‌هاتنی خۆی بۆناو گێره‌وكێشه‌كان ئاشكرای كردووه‌ هاوشانی هه‌مان ئاشكراكردنه‌كه‌ی رێكه‌وتنامه‌ی سایكس پیكۆیه‌ ئه‌گه‌ر شۆرشی ئۆكتۆبه‌ر نه‌بوایه‌ شتێك به‌م فراوانیه‌ نه‌ده‌زانرا فه‌رنساو به‌ریتانیا خه‌ریكی دابه‌شكردنی خاك و گه‌لانی داگیركراون نه‌ته‌وه‌یه‌كی گه‌وه‌ری وه‌كو كورد له‌مافه‌كانی بی به‌ش ده‌كه‌ن. داعش به‌نوێژی نیوه‌ڕۆ شاری ته‌ دموری مێژویی گرته‌وه‌ به‌رامبه‌ر گرتنه‌وی حه‌له‌ب كه‌س ورته‌ی لێوه‌ نه‌هات، موعاده‌له‌ی شه‌ڕه‌كه‌ به‌ته‌نیا وێرانكردن و گرتنه‌وه‌ی شارێك نیه‌ به‌ڵكو تێكشكانی سایكۆلۆژیی تاكه‌كان و كۆمه‌ڵگای مرۆڤایه‌تیه‌ به‌بڵاوكردنه‌وه‌ی كه‌ڕاهیه‌ت و یه‌كتر بوغزاندن كه‌ خۆراكی خۆژینیو به‌رده‌وام بوونی كاره‌ساته‌گه‌وره‌كانه‌ كه‌ مه‌زه‌نده‌ ده‌كرێت له‌ ئاینده‌دا ڕوبده‌ن.


ئه‌و بابه‌تانه‌ی له‌ کوردستان نێت دا بڵاوده‌کرێنه‌وه‌، بیروبۆچوونی خاوه‌نه‌کانیانه‌، کوردستان نێت لێی به‌رپرسیار نییه‌. 

نووسەرە کۆنەکانی کوردستان نێت
Open menu